Edebiyat Tarihi

” Edebiyat tarihi, bir ulusun çağlar boyunca meydana getirdiği ebebî eserleri inceleyerek, düşünceler ve duyguda izlediği yolu, geçirdiği evreleri bize tanıtır. Bu bakımdan uygarlık tarihinin önemli bir koludur.”

Bu edebiyat tarihinin en önemli tanımlarından bir tanesidir. Bir de aslında bizi biraz daha fazla ilgilendiren tanımına bakalım:

Edebi eseri, sanatçısının hayatı ile birlikte yaşadığı dönemi de göz önüne alarak inceleyen bilim dalına edebiyat tarihi denir. Edebiyat tarihi işi ile uğraşan kişiye de edebiyat tarihçisi denir.

Milletlerin tarihinde önemli izler bırakan olaylar eğer edebiyata yansımış ise, bu alanda bir sanat verilmiş ise edebiyat tarihi bunu inceleyecektir.

Bugün gittikçe zenginleşen kültür dünyasında edebiyatın ufku genişlemiş, Edebiyat tarihi de ağır görevler yüklenmiştir. Çağdaş edebiyat tarihçisi, şairleri “unutulmaktan kurtarmak” ya da eski zevkleri hikâye etmek için eserini yazmıyor. Sadece bilgi vermeyi de yeterli bulmuyor; incelemek, araştırmak, terimlere inmek, insanlığın gidişini, tarihini, yazdığı ulusun dünya anlayışını kavrayıcı bir genişlikte yansıtmak istiyor. Edebiyat tarihi bunu başarabildiği oranda görevini yapmış sayılır.

Edebiyat Tarihinin Kapsamı

Edebiyat tarihi hangi alanda inceleme yapar, neleri inceler, neler edebiyat tarihinin kapsamına girer?

1. Edebiyat tarihi merkeze edebiyat eserini ele alır. Bu eser etrafında inceleme yapar.

2. Edebi metinden hareketle sanatçısının hayatını, sanat yaşamını inceler.

3. Her edebi eser ve sanatçı döneminden bağımsız düşünülemeyeceği için edebiyat tarihi eserin yazıldığı dönemi inceler.

4. Dönemin sosyal, siyasi, ticari, dini, ekonomik vs. özelliklerini yani zihniyetini inceler. Tabii bu zihniyet esere etki ediyorsa. Aksi taktirde bununla tarihçi ilgilenir.

5. Edebiyat akımlarını inceler.

6. Edebiyat dönemlerini detaylı bir şekilde inceler.Hatta edebiyatı dönemlere ayırır.

7. Yazınsal türlerin tarihi gelişimini inceler.

Türk edebiyatında Mehmet Fuad Köprülü, Agah Sırrı Levend, M. Cihat Özön, Ahmet Hamdi Tanpınar, Vasfi Mahir Kocatürk, Nihad Sami Banarlı, Ahmet Kabaklı önemli edebiyat tarihçilerimizdendir.