Emredici anlatım, adından da anlaşılacağı gibi “emir” duygusu içeren metinlerde kullanılan bir anlatım türüdür. Emredici anlatımın özelliklerini şöyle listeleyebiliriz:
– Emredici anlatım türü daha çok emir, yönlendirme, isteme, telkin etme gibi duyguları içeren metinlerde kullanılan anlatım türüdür.
– Dil, alıcıyı harekete geçirme işlevinde kullanılır. Çünkü karşıdaki kişiye yapıp yapmayacağı bir emir verilir.
– Genelde toplumsal kuralları anlatan metinlerde, öğretici yönü ağır basan şiirlerde kullanılan bir anlatım türüdür.
– Emredici anlatım içeren cümleler genelde fiil cümleleridir. Yani yüklemler fiil kökenlidi; fiiller emir kipiyle çekimlenir (dur, vur, at, kır, sev, git, gel gibi).
– Osmanlı’da padişah buyruklarını halka ileten, günümüzde de kurumlara devlet tarafından uyulması gereken kuralların yazılarak gönderildiği genelgeler birer emredici anlatım örneğidir. Ayrıca ülkenin tüm hukuk kuralları da birer emredici anlatım örneğidir.
Emredici anlatım örneği:
I. Temel hak ve hürriyetlerin niteliği
MADDE 12- Herkes, kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez, vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir.
“Veysel der kafanı nafile yorma
Dünya fani değil çöküp oturma
Adım at ileri avara durma
Yoldaş ol refaha kavuşanlara”