Mektup

Uzak bir yerde bulunan kişiye ya da kuruma bir bilgi iletmek amacıyla yazılan yazılara mektup denir. Mektubun diğer yazı türlerinden ayrı bir özelliği vardır. Her şeyden önce; bağımsızdır, ufukları alabildiğine geniştir, dar kalıplar ve kurallar içinde tanımlanamaz. Konuları oldukça bol ve sınırsızdır. Doğallığın ve içtenliğin en çekici belgesidir. Elbette ki herkese aynı içtenlikle mektup yazılmaz. […]

Yazınsal Türler Hakkında Kısa Bilgiler

YAZINSAL TÜRLER Bu başlıkta Türk edebiyatında kullanılan yazınsal türler hakkında bilgi verilmiştir. Yazınsal türler yazı türlerinin bilinmesi açısından önemli bir konudur. Roman Olmuş veya olması muhtemel olayların anlatıldığı uzun yazılardır. İlk örneklerini 15.y.y. da Fransız yazar Rabelais vermiştir. Ancak asıl niteliklerini Romantizm ve Realizm akımları döneminde kazanmıştır. Roman belli bir olay etrafında gelişir ve olaylar […]

Yazım Kuralları

Yıllardır öğrencilerime zaman kaldıkça en çok öğrettiğim konu yazım kuralları geliyor. Her ne kadar onlar yazım kurallarının ne kadar ciddi bir mesele olduğunu bilmez. Mesele “anlaşmaksa” eğer kurala falan ne gerek var? Zaten konuşarak anlaşıyoruz. Hatta onlara göre yazım kurallarını bilmek yerine “slm, nbr” gibi kimi kısaltmaları bilmek anlaşmak için daha önemli. Ben onlara “anlaşmak” […]

Eleştiri (Tenkit)

Bir eseri tanıtırken onun olumlu, olumsuz yönlerini, güçlü ve zayıf yönlerini belirli kriterler eşliğinde değerlendirmeye tenkid denir. Eleştiri kelimesi genel olarak olumsuz bir çağrışım yapsa da aslında olumlu anlamı da vardır. Yani değerlendirme işi, eleştiri işi he olumlu hem de olumsuz yapılabilir. Eleştirinin Özellikleri: 1. Eleştiri yazısı yazana “eleştirmen” denir. Eleştirmenler topluma yol gösterirler, bu […]

Makale

Tanzimatla birlikte Türk edebiyatına giren makale, günümüzde özellikle akademik çevre tarafından en çok kullanılan yazı türlerinden birisidir. Makale, belirli bir konu hakkında bir fikri savunmak ve kanıtlamak için yazılan yazılara denir. Ayrıca herhangi bir konuda yapılmış çalışmaları, deneyleri insanlara anlatmak, bu deney hakkında bilgi vermek amacıyla da yazılabilir. Makaleler genellikle gazetelerde ve dergilerde yayımlanır. Ülkemizde […]

Deneme

Yazarın duygu ve düşüncelerini, herhangi bir ispat zorunluluğu olmadan, samimi bir üslûpla, okuyucuyla konuşur bir şekilde kaleme almasıdır. Dünya edebiyatında en önemli deneme yazarı olarak bilinen Montaigne, en ünlü kitabı “Denemeler“in önsözünde şöyle söylemektedir: Eğer mümkün olsaydı karşınıza anadan doğma çıkardım. Bu kitapta size asla bir şey kanıtlama iddiam yoktur. Elimden geldiğince size beni anlattım. […]

Fıkra

Gazete veya dergilerin özel başlıkları altında, belirli konuların -ki özellikle güncel olması gerek- belli bakış açısından irdelendiği, yorumlandığı kısa yazılardır. Fıkraların mizahi yönü bulunur. Fıkra türünün yayılması için demek ki gazetenin olması gerekir. O halde bizde gazete ilk Tanzimat döneminde görüldüğü için fıkraya Türk edebiyatına Tanzimat döneminde girmiştir diyebiliriz. Fıkranın Özellikleri 1. Fıkralarda dil sadedir, […]

Haber Yazıları

Haber yazıları, ilgi çekici olayları, gelişmeleri yayın organları, televizyon, gazete gibi kitle iletişim araçları aracılığıyla halka duyurmak amacıyla yazılan yazılara denir. Haber vermek, çok eski dönemlere kadar götürebileceğimiz bir etkinliktir. İnsanların yaşadığı olayları birbirine anlatması birer haber verme örneğidir. Osmanlı toplumuna gittiğimizde devletin halka duyurmak istediği olayları tellallar aracılığıyla en ücra köşelere kadar duyurması birer […]

11. Sınıf Dil ve Anlatım Konuları

I. ÜNİTE: METİNLERİN SINIFLANDIRILMASI Metinlerin Sınıflandırılması II. ÜNİTE: ÖĞRETİCİ METİNLER 1. Mektup 2. Günlük (Günce) 3. Anı (Hatıra) 4. Biyografi (Hayat Hikâyesi), Otobiyografi 5. Gezi Yazısı (Seyahatname) 6. Sohbet (Söyleşi) 7. Haber Yazıları 8. Fıkra 9. Deneme 10. Makale 11.Eleştiri (Tenkit) III. ÜNİTE: SÖZLÜ ANLATIM 1. Röportaj 2. Mülakat (Görüşme) 3. Söylev (Hitabet, Nutuk)