Müstezat

Müstezatın kelime anlamı olarak, çoğalmış, artmış demektir. Divan şiirinde edebiyat terimi olarak ise özel bir nazım biçiminin adıdır.

Divan şiirinde müstezat, gazelin özel bir biçimidir. Uzun dizelerden sonra birer kısa dize eklenmesiyle meydana gelir. Kısa dizelere “ziyade” yani “ek” denir. Uzun ve kısa dizeler kendi aralarında kafiyelidir.

Müstezat Örneği

Ey şûh-i kerem-pîşe dil-i zâr senindir
Yok minnetin aslâ
Ey kân-ı güher anda ne kim var senindir
Pinhân ü hüveydâ

Sen kim gelesin meclise bir yer mi bulunmaz
Baş üzre yerin var
Gül goncesisin gûşe-i destar senindir
Gel ey gül-i ra’nâ

Neylersin edip bir iki gün bâr-ı cefâya
Sabreyle de sonra
Peymâne senin hâne senin yâr senindir
Ey dil tek ü tenha

Bir bûse-i can bahşına ver nakd-i hayâtı
Gel kaail olursa
Senden yanadır söz yine bâzâr senindir
Ey âşık-ı şeydâ

Çeşmânı siyeh-mest-i sitem kâkülü pür-ham
Ebrûları pür-çîn
Benzer ki bu dil-dâr-ı cefâ-kâr senindir
Bî-çâre Nedîmâ

Nedim