Türkçülük akımı Osmanlının son döneminde İslâmcılık ve Osmanlıcılık akımının etkinliğini kaybetmesinden sonra görülen akımdır. Osmanlı Devleti’nin son dönemi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş felsefesi Türkçülükte gizlidir. Milli Edebiyat konusunu işlerken Türkçülük konusuna mutlaka değinmek gerekir.
Tükçü; Osmanlı İmparatorluğunun son yıllarda Osmanlıcılık, İslamcılık akımları karşısında Tüklük duygusunu savunanlara denirken; Tükçülük, Tükçülerin ilkelerine dayanan akım, “Pantürkizm” anlamlarında kullanılmıştır. XX. yüzyıl edebiyatımızın hemen bütünüyle etkileyen Tükçülük akımı, ulusal edebiyatımızın doğup gelişmesini sağlar. Fransız devriminin yarattığı ulusçuluk düşüncesi, Osmanlı İmparatorluğundaki yabancı toplumları ayaklandırırken, Tük aydınlarını da uyandırır. “Genç Kalemler”, “Yeni Mecmua”, “Tük Yurdu” dergilerindeki yayınlarla “Tükçülük” akımı Tük dili ve edebiyatında geniş yankılar bırakır. Ziya Gökalp, Ali Canip Yöntem, Ömer Seyfettin, Ahmet Vefik Paşa, Şemsettin Sami, Yusuf Akçura gibi sanatçılar bu akıma mensuptur.
Ziya Gökalp’ e göre:
Tükçülük, Tük milletini yükseltmek demektir. O halde, Tükçülüğün mahiyetini anlamak için, millet adı verilen zümrenin mahiyetini tayin etmek lazımdır. Millet hakkındaki muhtelif görüşler ise şöyledir:
1 – Irki Tükçülere göre millet, ırk demektir.
2 – Kavmi Tükçüler de milleti kavim zümresiyle karıştırırlar. Kavim, içine hiç yabancı karışmamış kandaş bir zümre demektir. Oysa hiçbir millet, tarih öncesine baktığımızda saf değildir. Bir şekilde başka milletler de katılmıştır.
3 – Coğrafi Tükçülere göre, millet, aynı ülkede oturan halkların bütünü demektir.
4 – Osmanlıcılara göre millet, Osmanlı İmparatorluğunda bulunan vatandaşları içine alır.
5 – İslam birliği taraftarlarına göre, millet bütün müslamanların mecmuu demektir.
6 – Fertçilere göre, millet, bir adamın kendisini mensup addettiği herhangi bir cemiyettir.
Tükçülük akımı özellikle Kurtuluş Savaşı yıllarında büyük başarı göstermiştir. Vatanın elden gitme tehlikesi belirince herkeste büyük bir Tüklük şuuru Uyanmış ve bu akımda geçerliliğini devam ettirmiştir.