Türkçede a, e ünlüleri ile biten fiillerin şimdiki zaman çekiminde, söyleyişte de yazımda da a ünlüsü ı, u; e ünlüsü i, ü olur: başlıyor (<başla-yor), oynuyor (<oyna-yor), doymuyor (<doyma-yor), izliyor (<izle-yor), diyor (<de-yor), gelmiyor (<gelme-yor), gözlüyor (<gözle-yor) vb.
Birden çok heceli ve a, e ünlüleri ile biten fiiller, ünlüyle başlayan ek aldıklarında bu fiillerdeki a, e ünlülerinde söyleyişte yaygın bir daralma (ı ve i’ye dönme) eğilimi görülür. Ancak söyleyişteki ı, i ünlüleri yazıya geçirilmez: başlayan, yaşayacak, atlayarak, saklayalı, atmayalım; gelmeyen, izlemeyecek, gitmeyerek, gizleyeli, besleyelim vb.
Buna karşılık tek heceli olan demek ve yemek fiillerinde, söyleyişteki i ünlüsü yazıya da geçirilir: diyen, diyerek, diyecek, diyelim, diye; yiyen, yiyerek, yiyecek, yiyelim, yiye, yiyince, yiyip vb. Ancak deyince, deyip sözlerindeki e yazılışta korunur.
Diğer Yazım Kuralları
Ses, Harf ve Alfabe
Türkçede Ünlülerin Nitelikleri
Düzeltme İşaretinin Kullanıldığı Yerler
Türkçede Büyük Ünlü Uyumu
Küçük Ünlü Uyumu
Ünlü Düşmesi
Ünsüz Uyumu
Sayıların Yazılışı
Büyük Harfler Nerelerde Kullanılır
Birleşik Kelimelerin Yazılışı
Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler
Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler
Deyimlerin Yazılışı
Yabancı Özel İsimlerin Yazılışı
Kısaltmaların Yazılışı
Türkçede Uzun Ünlü
Ünlü Daralması
Ünsüzlerin Nitelikleri
Ünsüz Türemesi
Alıntı Kelimelerin Yazılışı
İkilemelerin Yazılışı
Hece Yapısı ve Satır Sonunda Kelimelerin Bölünmesi
Soru Eki mı / mi / mu / mü’nün Yazılışı
Bağlaç Olan da, de’nin Yazılışı
Bağlaç Olan ki’nin Yazılışı
İle Bağlacının Yazılışı
Fiil Çekimi
Mastarlara Gelen Eklerin Yazılışı
Ek Fiilinin Yazılışı
Simgelerin Yazılışı